Wina z regionu Gaskonia
Gaskonia to położona w południowo-zachodniej Francji kraina historyczna powszechnie kojarzona ze znakomitym jedzeniem, armaniakiem i d’Artagnanem – czwartym muszkieterem Alexandre’a Dumas. Listę atrakcji tego regionu uzupełniają malowniczo położone wśród wzgórz średniowieczne miasteczka i wspaniałe krajobrazy z łańcuchem Pirenejów w tle. Wina jednak niekoniecznie pojawiają się wśród głównych skojarzeń z tym tchnącym spokojem miejscem na mapie Francji ze stolicą w Auch, chociaż niektórym winomanom kołacze się po głowie, że matecznik tannata – Madiran – znajduje się w gdzieś w tamtych stronach.
Tyle, że Gaskonia nie tylko wspomnianym wcześniej tannatem stoi. Obszar ten na skutek dużej ilości opadów jest jednym z najbardziej zielonych regionów winiarskich Europy; pod tym względem bardzo przypomina położony po drugiej stronie Pirenejów, już w Hiszpanii, Kraj Basków. Zdarza się, że spada tu nawet 1000 milimetrów deszczu rocznie. Dla sporej liczby odmian winorośli stanowi to duże wyzwanie, ale tannat, manseng i colombard są szczepami znakomicie odnajdującymi się w takich warunkach. Obfite opady nie stanowią dla nich problemu, a możliwość wysuszenia podczas ciepłego lata i pogodnej jesieni przy wyraźnym współudziale odpowiednika naszego halnego o nazwie föhn sprawia, że powstają tu krystaliczne wina o mocno zaznaczonej kwasowości i wielkiej świeżości.
Jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku winogrona zbierane na zachód od Auch przeznaczano niemal wyłącznie do produkcji armaniaku. Istniały tu zaledwie trzy niewielkie apelacje: dwie dla win słodkich – Juranҫon (od 1936 roku) i Pacherenc du Vic-Bilh (od 1948) oraz jedna dla czerwonych win wytrawnych, opartych na odmianie tannat – Madiran (od 1948). Z początkiem lat 80. zarejestrowano Saint-Mont jako osobną protoapelację AVDQS, która w 2011 roku awansowała do rangi samodzielnej apelacji winiarskiej.
Najbardziej znaną gaskońską apelacją dla win czerwonych, nierozerwalnie związaną z tannatem, jest Madiran. Jednak wciąż rzadko spotyka się tu z niego wina odmianowe. Tannat zajmuje od 40 do 60 procent upraw tyle, że celem złagodzenia jego słynnej, często wręcz brutalnej taniczności kupażuje się go z cabernet franc, cabernet sauvignon oraz pinenc. Wobec win z tannata stosuje się także wynalezioną w 1990 roku przez miejscowego producenta Patricka Ducourneau metodę mikrooksydacji. W apelacji Madiran powstają tylko wina czerwone z odmian tannat, pinenc, cabernet franc i cabernet sauvignon. Ale na tym samym terenie uprawia się także białe odmiany, takie jak petit manseng, gros manseng, corbou blanc, petit corbou, z których wyrabia się głównie słodkie wina z późnego zbioru (znacznie rzadziej wytrawne) w ramach apelacji Pacherenc du Vic-Bilh.
Obszary dużo młodszej od Madiran apelacji Saint-Mont zajmują winogrady obsadzone tymi samymi czerwonymi odmianami, co w Madiran, a także białymi: arrufiac, petit corbou i gros manseng, z których powstają białe wina urzekające świeżą kwasowością. W założeniu apelacja Saint-Mont miała być wyłącznie dla win czerwonych, ale przypadek sprawił, że w ogródku jednego z miejscowych producentów odkopano pokaźną liczbę butelek zawierających białe wytrawne wino – ku zdumieniu fachowców – wciąż pełne świeżości i głębokich aromatów mimo upływu lat. To odkrycie sprowokowało zmianę we właśnie tworzonych regułach nowej apelacji, a przy okazji uratowało arrufiaca i petit corbou od zapomnienia.
Pomimo bycia ojczyzną tannata, który zawrotną karierę zrobił w Urugwaju, a także świetnie sobie radzi w innych krajach Nowego Świata, dzisiejsza Gaskonia postrzegana jest, nader słusznie, przez pryzmat doskonałych, rześkich i aromatycznych białych win sygnowanych IGP Côtes de Gascogne. Powstają głównie z odmian colombard, petit i gros manseng, sauvignon blanc oraz ugni blanc.